8. สัปปุริสทานสูตร

ว่าด้วยทานของสัตบุรุษ 5 ประการ

[148] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัปปุริสทาน 5 ประการนี้ 5 ประการ
เป็นไฉน คือ สัตบุรุษย่อมให้ทานด้วยศรัทธา 1 ย่อมให้ทานโดยเคารพ 1
ย่อมให้ทานโดยกาลอันควร 1 เป็นผู้มีจิตอนุเคราะห์ให้ทาน 1 ย่อมให้ทาน
ไม่กระทบตนและผู้อื่น 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัตบุรุษครั้นให้ทานด้วยศรัทธา
แล้ว ย่อมเป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มีโภคะมาก และเป็นผู้มีรูปสวยงาม
น่าดู น่าเลื่อมใส ประกอบด้วยผิวพรรณงามยิ่งนัก ในที่ที่ทานนั้นเผล็ดผล
(บังเกิดขึ้น) ครั้นให้ทานโดยเคารพแล้ว ย่อมเป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก
มีโภคะมาก และเป็นผู้มีบุตร ภรรยา ทาส คนใช้หรือคนงาน เป็นผู้เชื่อฟัง
เงี่ยโสตลงสดับคำสั่ง ตั้งใจใคร่รู้ ในที่ที่ทานนั้นเผล็ดผล ครั้นให้ทานโดยกาล
อันควรแล้ว ย่อมเป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มีโภคะมาก และย่อมเป็นผู้มี
ความต้องการที่เกิดขึ้นตามกาลบริบูรณ์ ในที่ที่ทานนั้นเผล็ดผล ครั้นเป็นผู้มี
จิตอนุเคราะห์ให้ทานแล้ว ย่อมเป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มีโภคะมาก และ
เป็นผู้มีจิตน้อมไปเพื่อบริโภคกามคุณ 5 สูงยิ่งขึ้น ในที่ที่ทานนั้นเผล็ดผล
ครั้นให้ทานไม่กระทบคนและผู้อื่นแล้ว ย่อมเป็นผู้มั่งคั่ง มีทรัพย์มาก มี
โภคะมาก และย่อมเป็นผู้มีโภคทรัพย์ไม่มีภยันตรายมาแต่ที่ไหน ๆ คือ จากไฟ
จากน้ำ จากพระราชา จากโจร จากคนไม่เป็นที่รัก หรือจากทายาท ในที่ที่
ทานนั้นเผล็ดผล ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย สัปปุริสทาน 5 ประการนี้แล.
จบสัปปุริสทานสูตรที่ 8

อรรถกถาสัปปุริสทานสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในสัปปุริสทานสูตรที่ 8 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า สทฺธาย ได้แก่ เชื่อทานและผลแห่งทาน. บทว่า กาเลน
ได้แก่ ตามกาลที่เหมาะที่ควร. บทว่า อนุคฺคหจิตฺโต ได้แก่ มีจิตไม่เสียดาย
คือ สละขาดไปเลย. บทว่า อนุปหจฺจ ได้แก่ ไม่กระทบ คือ ไม่ลบหลู่
คุณทั้งหลาย. บทว่า กาลาคตา จสฺส อตฺถา ปริปูรา โหนฺติ ความว่า
ประโยชนทั้งหลายเมื่อจะมาถึง มิได้มาเมื่อเจริญวัยแล้ว ย่อมมาในเวลาที่เหมาะ
ที่ควรในปฐมวัยนั่นเอง ทั้งมากด้วย.
จบอรรถกถาสัปปุริสทานสูตรที่ 8

9. ปฐมสมยวิมุตตสูตร

ว่าด้วยธรรมเป็นเหตุให้เสื่อมและไม่ให้เสื่อม

[149] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 5 ประการนี้ ย่อมเป็นไปเพื่อ
ความเสื่อมแก่ภิกษุผู้มีจิตหลุดพ้นในสมัย ธรรม 5 ประการเป็นไฉน คือ
ความเป็นผู้ชอบทำการงาน 1 ความเป็นผู้ชอบคุย 1 ความเป็นผู้ชอบนอน 1
ความเป็นผู้ชอบคลุกคลีด้วยหมู่คณะ 1 ภิกษุนั้นไม่พิจารณาจิตที่หลุดพ้นแล้ว
อย่างไร 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ธรรม 5 ประการนี้แล ย่อมเป็นไปเพื่อ
ความเสื่อมแก่ภิกษุผู้มีจิตหลุดพ้นในสมัย.